Anestezjologia

TEMPERATURA

-8. TEMPERATURA. Ciepło powoduje rozszerzenie naczyń mózgowych, a zimno wywiera przeciwny skutek. 9. LEKI. Rozszerzenie naczyń mózgowych powoduje ketamina12, halotan, eter i chloroform. Hiperwentylacja może do pewnego stopnia zniwelować działanie naczynioroz- szerzające, lecz nie jest to pewne13. Wzrost ciśnienia śródczaszkowego wywołany przez środki anestetyczne, takie jak halotan, jest większy u osób ze zmianami chorobowymi zwiększającymi objętość mózgu niż u ludzi zdrowych14. Ciśnienie śródc.zaszkowe może wzrosnąć bardziej w obszarze mózgu, w którym znajduje się zmiana, niż gdzie indziej, a wynikiem może być „przesunięcie” na poziomie namiotu lub otworu wielkiego. Inne leki powodują zmniejszenie przepływu mózgowego, włącznie z neuroleptanalgezją (dro- peridol i fentanyl), tiopentalem14, metoheksitalem15, altezyną16.

Analgezja podpajęczynówkowa

Analgezja podpajęczynówkowa i zewnątrzoponowa dają dobre zwiotczenie', obkur- czają jelita i nie wpływają na odruch kaszlowy, jednak zwykle wymagają dodatkowej płytkiej anestezji. Depresja krążenia, którą powodują, jest niebezpieczna u pacjentów we wstrząsie i złym stanie, np. gdy ciśnienie skurczowe krwi wynosi poniżej 100 mm Hg (13,3 kPa).

Znieczulenie przewodowe nie zmniejsza rozdęcia jelit, spowodowanego przez niedrożność, połączoną z zapaleniem otrzewnej. Rozejście się powłok brzusznych. Najczęstszymi powodami są zła technika chirurgiczna, nieodpowiednia anestezja, charakter choroby lub sposób odżywiania się chorego. To poważne powikłanie jest obciążone dużą śmiertelnością z powodu zapalenia otrzewnej, niedrożności jelit, niewydolności nerek i niewydolności krążenia. Wypadnięcie fragmentu jelita lub sieci przez ranę jest zwykle „czubkiem góry lodowej”, tak że bardzo często całe cięcie musi być sprawdzone i zaszyte ponownie. Niezbędne do tego jest pełne zwiotczenie, jak np. w sekwencji dożylny barbituran, narkotyczny analgetyk, środek zwiotczający, intubacja, podtlenek azotu z tlenem i wentylacja przerywanym ciśnieniem dodatnim. Szczególną uwagę należy zwrócić na zabezpieczenie płuc przed aspiracją w czasie indukcji oraz na niebezpieczeństwo niedodmy w okresie pooperacyjnym. Blok nerwów podżebrowych i mięśnia prostego można zastosować, gdy nie współistnieje miejscowe zakażenie.

Leki anestetyczne w okulistyce:

PREMEDYKACJA. Leki używane w premedykacji nie powinny prowokować wymiotów w okresie pooperacyjnym. Polecano rozmaite połączenia' leków przed analgezją przewodową do operacji wewnątrzgałkowych, m.in.: prometazyna 25 mg z droperido- lem 5 mg, domięśniowo na godzinę przed operacją, a następnie tuż przed rozpoczęciem zabiegu 5 mg droperidolu i 0,5 mg fenoperydyny dożylnie129. Autorzy stosowali z dobrymi wynikami 20-50 mg trimeprazyny z atropiną lub skopolaminą, podawanymi domięśniowo jako premedykacja przed anestezją.

OKULISTYKA

W czasie zabiegów wewnątrzgałkowych gwałtowny wzrost ciśnienia śródgałkowego powyżej przyjętych jako norma 15-25 mm Hg (1,5-2,4 kPa) spowodowany wymiotami, kaszlem, krztuszeniem się lub skurczem mięśnia okrężnego oka, może doprowadzić do przemieszczenia tęczówki lub ciałka szklistego do rany. Dlatego też w przeszłości operacje te wykonywano w znieczuleniu miejscowym. (To właśnie niska jakość anestezji w Wiedniu 1880 roku pobudziła Karla Kollera do poszukiwania praktycznych sposobów miejscowej analgezji oka i zastosowania kokainy do tego celu – dało to początek całej koncepcji miejscowej analgezji w chirurgii). Obecnie dzięki postępom anestezji również operacje zaćmy można wykonywać w uważnie prowadzonej anestezji, ze zwróceniem największej uwagi na uniknięcie kaszlu i podobnych zjawisk. Przez bezbłędną technikę anestezjologiczną, uniesienie wezgłowia stołu i podanie adrenaliny do worka spojówkowego można uzyskać również niedokrwienie oka. Zmniejszenie ciśnienia wewnątrzgałkowego uzyskuje się stosując niedepolaryzujące środki zwiotczające, obniżenie ciśnienia tętniczego, głęboką anestezję i hipokapnię na drodze wentylacji kontrolowanej.

Przetaczanie krwi

Przetaczanie krwi rozpoczyna się w czasie operacji, a ważenie gazików pozwali na określenie strat. Przeszczep wątroby18 wiąże się z wieloma problemami. Polecany sposób anestezji to podtlenek azotu z tlenem, środek zwiotczający i wentylacja przerywanym ciśnieniem dodatnim z okresowym stosowaniem analgetyku. Pankuronium jest środkiem z wyboru, gdyż na jego działanie nie wpływa schorzenie wątroby (w przeciwieństwie do kurary, która wiązana jest przez białka i niejednokrotnie musi być stosowana w bardzo dużych dawkach). Pacjent wymaga przetoczeń znacznej ilości krwi i prawdopodobne jest wystąpienie kwasicy metabolicznej. W czasie operacji podwyższa się poziom potasu w surowicy, lecz w późniejszym okresie dochodzi do hipokaliemii. Wszczepienie wątroby przechowywanej w zimnie powoduje spadek temperatury ciała.

Hipoplazja płuca

Ostatnio wiele uwagi poświęca się wpływowi malowodzia na powstanie hipoplazji płuc. Nie znana i niepewna jest odpowiedź na pytanie, dlaczego brak płynu owo- dniowego -• powstały np. przy niedrożności dróg moczowych płodu — hamuje wzrost płuca. Podkreśla się jednak, że mała jama macicy przy małowodziu może uciskać płód i ograniczać przestrzeń wewnątrz klatki piersiowej, niezbędną dla rozwoju płuca. Może powstać ograniczenie płodowych ruchów oddechowych, a oddy-chanie płodowe jest uważane za bardzo ważny czynnik wzrostu płuca. Dalej małowo- dzie może zwiększać utratę płynu z płuca przez stały drenaż tchawicowy, co może spowodować zmniejszoną pojemność przyszłych dróg oddechowych. Uważa się, że płodowy płyn płucny działa jak wewnętrzne rusztowanie i forma płuca jest 011 aktywnie przemieszczany poprzez nabłonek płucny do światła tchawicowo-oskrzelowego, gdzie wywiera dodatnie ciśnienie wewnątrz rosnącego płuca (24, 41).

Rozedma występuje częściej u chłopców

W patologii pęcherzyków płucnych powodujących rozedmę płatową wymienia się przede wszystkim zwłóknienie pęcherzykowe zaburzające wydech. Do czynników idiopatycznych zalicza się zmiany neurogenne.

Rozedma występuje częściej u chłopców, w 10% przypadków towarzyszą jej zaburzenia rozwojowe serca, opisywano też obecność innych zaburzeń, jak dysplazja chondroelctodermalna.